Binnenste Buiten
28 Sep - 05 Dec 2007
BINNENSTE BUITEN
Binnen de stadsgrenzen van Amsterdam bevindt zich een schat aan kwalitatief hoogwaardige fotografie. Veel van deze fotografische rijkdom is te vinden in een aantal vooraanstaande collecties en archieven, zoals van het Stedelijk Museum Amsterdam, het Rijksmuseum Amsterdam, het Stadsarchief Amsterdam en het Maria Austria Instituut. Foam_Fotografiemuseum Amsterdam heeft een tentoonstelling samengesteld waarbij gebruik is gemaakt van werk dat in bezit is van één van deze vier instellingen.
Hoewel er grote verschillen bestaan in ontstaansgeschiedenis, aard en doelstellingen van deze collecties en archieven is er ook een duidelijke overeenkomst. In veel werk is namelijk de mens, in al zijn verschijningsvormen, onderwerp van de fotografie. Kleding, gezichtsuitdrukking en houding zijn belangrijke elementen op grond waarvan wij een afgebeelde persoon beoordelen en waarderen. De veelal complexe relatie tussen uiterlijke kenmerken en iemands (gewenste) identiteit is uitgangspunt bij de samenstelling van ‘BinnensteBuiten’. In de tentoonstelling is werk opgenomen van ondermeer Johan van der Keuken, Ed van der Elsken, Cor Jaring, Koos Breukel, Bertien van Manen, Rineke Dijkstra, Hellen van Meene en Celine van Balen.
Vanaf het begin van de fotografie bestond bij mensen de behoefte zichzelf met behulp van dit nieuwe medium vast te leggen. Zeker nadat fotografische technieken verbeterden heeft de portretfotografie zich tot een geheel eigen en populair genre ontwikkeld. Aanvankelijk waren het voornamelijk vertegenwoordigers van de hogere sociale klassen die zich lieten fotograferen. Daarbij hadden zij meestal uitdrukkelijke wensen hoe zij in beeld gebracht wilden worden. Aankleding, pose, locatie en attributen droegen allemaal bij aan het beeld dat iemand van zichzelf wilde tonen. Beeld, zelfbeeld en gewenst beeld, werkelijkheid en illusie komen daarbij veelal samen.
Hoewel deze vorm van regie en enscenering is afgenomen blijft elke vorm van portretfotografie verre van neutraal. Zeker omdat de invloed van de fotograaf op het uiteindelijke resultaat alleen maar is toegenomen. Meer dan over de identiteit van de geportretteerde verduidelijken dergelijke foto’s iets over de historische, sociale en culturele context waarin zij zijn ontstaan. Hoe zagen we ons zelf, hoe zagen en beoordeelden we elkaar of de ander, en wat werd belangrijk gevonden in ons uiterlijk, in mode of houding?
Dergelijke vragen zijn niet alleen relevant bij portretfotografie in de enge betekenis van het woord, maar ook bij de beoordeling van andere vormen van fotografie waarop mensen zichtbaar zijn. Elk mens is immers naast een uniek individu met een geheel eigen identiteit, ook drager van een scala aan betekenissen - van raciale, sociale, religieuze of seksuele aard. Ieder mens is naast een ‘wie’ altijd ook een ‘wat’.
De tentoonstelling ‘BinnensteBuiten – foto’s uit Amsterdamse collecties en archieven’ toont alleen werk van Nederlandse fotografen. De gezamenlijke werken geven eveneens een beeld van de rijkdom en diversiteit van de fotografie die in Amsterdam aanwezig is.
Binnen de stadsgrenzen van Amsterdam bevindt zich een schat aan kwalitatief hoogwaardige fotografie. Veel van deze fotografische rijkdom is te vinden in een aantal vooraanstaande collecties en archieven, zoals van het Stedelijk Museum Amsterdam, het Rijksmuseum Amsterdam, het Stadsarchief Amsterdam en het Maria Austria Instituut. Foam_Fotografiemuseum Amsterdam heeft een tentoonstelling samengesteld waarbij gebruik is gemaakt van werk dat in bezit is van één van deze vier instellingen.
Hoewel er grote verschillen bestaan in ontstaansgeschiedenis, aard en doelstellingen van deze collecties en archieven is er ook een duidelijke overeenkomst. In veel werk is namelijk de mens, in al zijn verschijningsvormen, onderwerp van de fotografie. Kleding, gezichtsuitdrukking en houding zijn belangrijke elementen op grond waarvan wij een afgebeelde persoon beoordelen en waarderen. De veelal complexe relatie tussen uiterlijke kenmerken en iemands (gewenste) identiteit is uitgangspunt bij de samenstelling van ‘BinnensteBuiten’. In de tentoonstelling is werk opgenomen van ondermeer Johan van der Keuken, Ed van der Elsken, Cor Jaring, Koos Breukel, Bertien van Manen, Rineke Dijkstra, Hellen van Meene en Celine van Balen.
Vanaf het begin van de fotografie bestond bij mensen de behoefte zichzelf met behulp van dit nieuwe medium vast te leggen. Zeker nadat fotografische technieken verbeterden heeft de portretfotografie zich tot een geheel eigen en populair genre ontwikkeld. Aanvankelijk waren het voornamelijk vertegenwoordigers van de hogere sociale klassen die zich lieten fotograferen. Daarbij hadden zij meestal uitdrukkelijke wensen hoe zij in beeld gebracht wilden worden. Aankleding, pose, locatie en attributen droegen allemaal bij aan het beeld dat iemand van zichzelf wilde tonen. Beeld, zelfbeeld en gewenst beeld, werkelijkheid en illusie komen daarbij veelal samen.
Hoewel deze vorm van regie en enscenering is afgenomen blijft elke vorm van portretfotografie verre van neutraal. Zeker omdat de invloed van de fotograaf op het uiteindelijke resultaat alleen maar is toegenomen. Meer dan over de identiteit van de geportretteerde verduidelijken dergelijke foto’s iets over de historische, sociale en culturele context waarin zij zijn ontstaan. Hoe zagen we ons zelf, hoe zagen en beoordeelden we elkaar of de ander, en wat werd belangrijk gevonden in ons uiterlijk, in mode of houding?
Dergelijke vragen zijn niet alleen relevant bij portretfotografie in de enge betekenis van het woord, maar ook bij de beoordeling van andere vormen van fotografie waarop mensen zichtbaar zijn. Elk mens is immers naast een uniek individu met een geheel eigen identiteit, ook drager van een scala aan betekenissen - van raciale, sociale, religieuze of seksuele aard. Ieder mens is naast een ‘wie’ altijd ook een ‘wat’.
De tentoonstelling ‘BinnensteBuiten – foto’s uit Amsterdamse collecties en archieven’ toont alleen werk van Nederlandse fotografen. De gezamenlijke werken geven eveneens een beeld van de rijkdom en diversiteit van de fotografie die in Amsterdam aanwezig is.