Van Gelder

Abstract, Almost Abstract

21 Feb - 09 May 2009

© Hreinn Fridfinnsson
Geen titel, 1991
each 22 x 20 cm, 6 parts
hand printed colour photos, wooden panels
ABSTRACT, ALMOST ABSTRACT

ANNA & BERND J. BLUME
NICOLAS CHARDON
JAN DIBBETS
ANDY HOLDEN
SOL LEWITT
HREINN FRIDFINNSSON
W.J.M. KOK
JAAP KRONEMAN
LILY VAN DER STOKKER
HELGI THORSSON
MARIJKE VAN WARMERDAM

Persbericht

In de jaren zestig domineerde Conceptuele kunst als representant van de avant-garde in de kunstwereld. In 1966 schreef Susan Sontag een essay 'Against interpretation', waarin zij bij critici pleitte voor een meer zintuiglijke benadering van de kunst, opdat het niet "geplukt" werd door te vóóronderstellen dat inhoudelijke elementen in het kunstwerk te vinden zijn, die eerst gevonden moeten worden voordat een criticus het werk kan verdedigen of aanvallen en ervaren: "Real art has the capacity to make us nervous. By reducing the work of art to its content and then interpreting that, one tames the work of art. Interpretation makes art manageable, comformable." De functie van kritiek is te laten zien hoe het kunstwerk is in plaats van wat het kunstwerk betekent.
De tentoonstelling 'Abstract, almost abstract - part 1' geeft de bezoeker de gelegenheid zowel zintuiglijk als cerebraal verbanden tussen de werken te leggen. Het thema abstractie is als uitgangspunt genomen, maar tegelijkertijd bevat elk werk een verwijzing naar een afgebeelde of concrete werkelijkheid. Daarmee is zowel sprake van abstract werk als ook van conceptueel, figuratief en linguïstisch werk. De bezoeker wordt uitgenodigd een blik-in-spagaat te ontwikkelen, terwijl deze door de tentoonstelling loopt.
Jan Dibbets heeft in 1969 vriend en collega Seth Siegelaub een prentbriefkaart laten rond sturen met daarop de afbeelding van een gevel van een typisch Amsterdams huis. Het balkon is zwart aangekruist. Apart rechts op de kaart is de kunstenaar afgebeeld met de duim omhoog. Op de achterzijde van de kaart staat vermeld: ON MAY 9 (FRIDAY) AND MAY 30 (FRIDAY) 1969 AT 3:00 GREENWICH MEAN TIME (9:00 EST) JAN DIBBETS WILL MAKE THE GESTURE INDICATED ON THE OVERSIDE AT THE PLACE MARKED X IN AMSTERDAM, HOLLAND". Het zwarte kruis bij het balkon op de kaart is allereerst een abstract geometische kruisvorm, maar ook een praktische aanwijzing waar de performance zal worden uitgevoerd.
'Tree' (2008) van Marijke van Warmerdam bestaat uit een serie foto's waarop een boom in water gereflecteerd wordt. Door het letterlijk omdraaien van het beeld is de foto enigszins vervreemd van de oorspronkelijke werkelijkheid. Anderzijds creëert de foto op spiegel een échte reflectie van de kijker, maar dan als foto in een galerieruimte en niet in de natuur. Doordat elke foto uit de 'Tree'-serie ondersteboven is opgehangen is er sprake van een lichte vorm van abstractie en tegelijkertijd staat de boom als reflectie rechtop en voldoet daarmee aan de code van wat een boom is.
'Toeval 50% - gestructureerd 40%' (1989) van Lily van der Stokker, is een klein abstract geometrisch schilderij over toeval en een cerebrale beslissing. De kunstenaar lijkt min of meer gedachtenloos met een pen over het canvas te zijn gegaan. Halverwege besloot zij strakke vertikale lijnen op gelijke afstand te trekken, waarmee haar werkplan om iets 'toevalligs' te maken losgelaten werd en zij overging op een gestructureerd plan. Met als resultaat dat de abstracte afbeelding van lijnen ook iets laat zien van haar beslissing afstand te doen van haar oorspronkelijke opzet een toevalswerk te maken.
In een serie korte films (2009) van W.J.M. Kok draaien klokken en wekkers om hun as. De films zijn door vrienden en collega's gemaakt met zijn verzoek de secondewijzer tijdens het filmen een tiental seconden continu links horzontaal of bijvoorbeeld naar boven gericht te houden. Door de camera tijdens het filmen in tegengestelde richting te draaien blijft de secondewijzer op dezelfde plek op het beeldscherm staan. W.J.M. Kok geeft er de voorkeur aan om keuzen voort te laten vloeien uit processen en ideeën, opdat persoonlijke en dus discutabele keuzen zoveel mogelijk uitgeschakeld worden. Iets wat op zich natuurlijk een keuze is. In zijn unieke films met klokken, vallend in de categorie 'open serie', werden camerabewegingen, daglicht/kunstmatig licht, accuratesse geheel aan de uitvoerder overgelaten. Er is gebruik gemaakt van geabstraheerde tijd, die als vorm is aangewend.
In de tentoonstelling 'Abstract, almost abstract - part 1' is vooral de actie van vergelijken en kijken door de spagaatbril van abstract-concept, abstract-concreet, abstract-figuratief, abstract-temporeel en abstract-taal die het kunstwerk laat voor wat het is.
 

Tags: Nicolas Chardon, Jan Dibbets, Hreinn Fridfinnsson, Andy Holden, Jaap Kroneman, Sol LeWitt, Lily van der Stokker, Helgi Thorsson, Marijke van Warmerdam